ABD’nin kara listesi boşa çıkıyor. Çin’in 2024 yılı ihracatı, yıllık yüzde 5,9 artışla 3,58 trilyon dolara, ithalatı ise yüzde 1,1 artışla 2,59 trilyon dolara ulaştı. Dış ticaret fazlası ise 992,1 milyar dolara çıkarak rekor kırdı. Bu artışın, Donald Trump’ın gümrük tarifelerini artıracağına dair kaygılardan kaynaklandığı iddia ediliyor. İstanbul Arel Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Melih Baş konuyu CGTN Türk’e değerlendirdi.
Çin’in ihracatı yıl sonunda rekor bir artış gösterdi. 2024’te yıllık bazda yüzde 5,9 artışla 3.58 trilyon dolar, ithalatı ise %1.1 artışla 2,59 trilyon dolar oldu. Dış ticaret fazlası ise 992.1 milyar dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı.
Bu rakamların Donald Trump’ın iktidara gelmesinden sonra gümrük tarifelerini artıracağına yönelik kaygılardan kaynaklandığı ve yıl sonunda yükseldiği iddia edildi. Konuyla ilgili İstanbul Arel Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Melih Baş CGTN Türk’e değerlendirmelerde bulundu.
2024 yılında Çin’in serbest ticaret konusunda dost çevresini çok ciddi biçimde genişlettiğine tanık oluyoruz diyen Melih Baş, Çin’in 2024 yılı ihracat ve ithalat verileriyle ilgili şunları söyledi:
“Şimdi gerçekten 2024 yılında Çin’in dünya ticaretindeki olumlu rolleriyle ilgili uzunca bir liste var. Mesela Çin, Dünya Ticaret Örgütü’nün 13. Bakanlar Konferansı’nda çok olumlu sonuçlar alınmasına katkıda bulunmuş ve bunun etkileri piyasaya yansımış. Sonra G20, yani en büyük 20 ekonomi, BRICS, Şanghay İşbirliği Örgütü gibi mekanizmalarda bir dizi ekonomik ve ticari anlaşma sağlanmış, bunun piyasaya yansımaları olmuş. Bir de 2024 yılında Çin’in serbest ticaret konusunda dost çevresini çok ciddi biçimde genişlettiğine tanık oluyoruz. Örneğin, şu anda serbest ticaret ortakları toplam ticaret payının üçte birini oluşturmuş ve Çin-ASEAN Serbest Ticaret Bölgesi’nin 3. safhasının müzakereleri tamamlanmış durumda. Çin, 2024 yılında ayrıca 23 Afrika ülkesi ile kazan-kazan ilkesi doğrultusunda dostane ticari ilişkiler bağlamında ortak kalkınma için ekonomik ortaklık çerçeve anlaşmaları imzalamış ve bunun piyasalara yansıması söz konusu olmuş. Bunun yanı sıra çok önemli bir konu daha var; Kuşak ve Yol Projesi’nin ortak inşası daha derin bir şekilde uygulanırken, yeşil ekonomi yani ekolojiyle uyumlu, ekolojiye hizmet eden ekonomik faaliyetler, dijital ekonomi ve mavi ekonomi (bu sulardaki ekonomi anlamına geliyor, hem iç sular hem denizler) gibi alanlarda işbirliği ile yeni kazançlar elde edilmiş; hem Çin lehine hem de Çin’in ilişkide bulunduğu ülkeler lehine.”
“Tabii biz hep mal ticaretinden konuşuyoruz ama bir de işin hizmet ticareti boyutu var. Hizmet ticareti anlamında özellikle oyun sektörünün altını çizmemiz lazım. ABD, Çinli şirketlerden Tencent‘i de kara listeye aldı. Kimdir Tencent? Sosyal medya ve oyun sektöründeki Amerikan deyimiyle “number one” şirketlerden biri, yani en tepedeki şirketlerden biri. Dünyanın ünlü batarya yani piyasa üreticisi gibi bazı şirketleri de ABD kararlarıyla kara listeye alıyor. Tabii bunlar nafile çaba. Yani bunlar ABD ekonomisinin de lehine şeyler değil. Dünya ticaretinde lehine şeyler değil, dolayısıyla ikinci sorunuz anlamında da ABD’nin bu yaptığı işlerin ne ABD ekonomisine ne de dünya ekonomisine hayrı olmayacağı kanaatindeyim.”
