Küresel liderlik danışmanlığı firması Egon Zehnder’in kıdemli ortağı ve toplumsal cinsiyet eşitliği aktivisti Murat Yeşildere, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü yaklaşırken “Egon Zehnder Küresel Yönetim Kurulu Çeşitlilik Araştırması”nın bulgularını yorumladı. Yeşildere, Türkiye’de kadın istihdamındaki artışın önündeki en büyük engelin bilinçsiz önyargılar olduğunu vurguladı ve değişimin sağlanmasında erkeklerin aktif rol alması gerektiğinin altını çizdi.
Murat Yeşildere, her yıl düzenlenen “Küresel Yönetim Kurulu Çeşitlilik Araştırması” verilerine dayanarak, 2012 ile 2024 yılları arasında dünya genelindeki kadın yönetim kurulu üyelerinin oranının %13,6’dan %29,3’e yükseldiğini belirtti. 2018 yılında en az bir kadın üyesi bulunan yönetim kurulları oranının %84,9 iken, bu oranın 2024’te %96’ya çıkmasının memnuniyet verici bir gelişme olduğunu ifade etti.
Araştırmaya katılan Türkiye’deki yedi şirketten altısında en az iki kadın yönetim kurulu üyesi bulunurken, üçünde de üçten fazla kadın üyesinin yer aldığını kaydeden Yeşildere, fakat Türkiye’deki bu şirketlerde kadınların liderlik pozisyonlarına ilerleyişinin aynı hızda gerçekleşmediğini vurguladı. Maalesef, Türkiye’den araştırmaya katılan şirketlerde kadın yönetim kurulu başkanı bulunmadığını da sözlerine ekledi.
Egon Zehnder, araştırmanın dışında kalan, halka açık ama daha küçük ölçekli firmalarda kadın temsili ile ilgili gelişmelerin çok yavaş ilerlediğine dikkat çekti. Yeşildere, Türkiye’deki halka açık şirketlerde kadın yönetim kurulu üyesi oranının yetersiz olmasının, kadın üst düzey yöneticilerin düşük oranıyla doğrudan bağlantılı olduğunu söyledi. Bu durumun, kadınların iş gücüne daha fazla katılımının ve liderlik rollerine terfi etmelerinin önünde bir “pipeline” sorunu yarattığını ifade etti.
Murat Yeşildere, kadınların iş hayatına katılımını artırmak için iş gücüne geçiş süresinde karşılaştıkları zorlukların giderilmesi gerektiğini belirtti. Özellikle, okul sonrası iş bulma, nişanlanma, evlenme ve çocuk sahibi olmanın kadınların iş hayatından ayrılmasına neden olduğunu vurguladı. Ayrıca, bölgesel istihdam fırsatlarının artırılması gerektiğini söyledi. Örneğin, her ile üniversite açılması politikası, kadınların eğitim seviyelerini yükseltirken, kendi illeri dışında çalışma imkânlarının kısıtlı olması çokça engel teşkil ediyor.
Yönetim kademelerinde kadın sayısını artırmak üzere pozitif ayrımcılık uygulamalarının etkisinin sınırlı olduğunu belirten Yeşildere, kadınların üst yönetim pozisyonlarında cinsiyet ayrımına maruz kaldıklarını kaydetti. Kotaların ve pozitif ayrımcılığın, yetkinlik kaybı olarak algılandığına dikkat çekti. Bu algının değişmesi gerektiğini ifade eden Yeşildere, Türkiye’de kadınların yönetim kurullarında daha fazla temsil edilmesi için güçlü hedefler ve kotalar gerektiğini söyledi. Dünyadaki birçok ülkede bu sorunun kotayla çözüldüğünü aktardı ve Türkiye’de de benzer yöntemlerin benimsenmesi gerektiğini vurguladı.
Bazı kadınların kota konusuna temkinli yaklaştığını ve bu nedenle kendi yetkinlikleriyle yönetim pozisyonlarına gelmek istediklerini belirttiklerini ifade eden Yeşildere, erkeklerin bu konuda aynı anlayışa sahip olmadığını kaydetti. Kotalarla bir denge sağlandıktan sonra bu uygulamanın gözden geçirilmesinin mümkün olabileceğini dile getirdi.
