Türk basın ve siyaset dünyasının önde gelen isimlerinden, Cumhuriyet gazetesinin kurucusu Yunus Nadi’nin 1914-1934 yılları arasında eşine yazdığı mektuplar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları Anı Dizisi kapsamında okuyucularla buluştu. Düşmanı Yendik Nazime! – Yunus Nadi’den Eşine Mektuplar (1914-1934) adlı bu özel çalışma, gazeteci Emine Uşaklıgil’in titiz yayına hazırlama süreciyle raflardaki yerini aldı.
“Ordumuzun zaferi, bütün endişeleri yok etti”
Kitaba adını veren başlık, Yunus Nadi’nin Sakarya Meydan Muharebesi sonrasında 15-16 Eylül 1921 tarihlerinde Ankara’dan eşi Nazime Hanım’a yazdığı bir mektupta geçen şu cümlelerden alınmıştır:
“Burada hamdolsun ben sıhhat ve afiyetteyim. Ordumuzun Allah’ın yardımıyla muzafferiyeti, bütün endişeleri yok ettiğinden keyif ve neşemizin hududu yoktur. Yalnız sıkıldığım nokta, Nazimeciğimden, yavrucuklarımdan uzak olmaklığım ve bu yetmezmiş gibi bir de üstelik onlardan zamanında haber alamamaklığımdır. Şimdi bütün gayret ve himmetimizi düşmanın külliyen topraklarımızdan atılmasına hasretmiş bulunuyoruz. İnşallah bu bela bir an evvel atlatılmış olur da şimdiki üzüntülerin acısını İzmirimizde, İstanbulumuzda çıkarırız.”
Bu mektuplar, Yunus Nadi’nin yalnızca eşine ve ailesine duyduğu özlemi değil, aynı zamanda bir gazeteci ve siyasetçi olarak Türkiye’nin kaderini belirleyen önemli olaylara tanıklığını da gözler önüne seriyor.
Savaş, Millî Mücadele ve Cumhuriyetin İlk Yılları
1914-1934 yılları arasında yazılan bu mektuplar, Birinci Dünya Savaşı’nın zorlayıcı günlerinden başlayarak Millî Mücadele yıllarına ve Cumhuriyetin kuruluşuna uzanıyor. Yunus Nadi’nin, Büyük Millet Meclisi’nde mebus olarak görev yaptığı dönemde Gazi Mustafa Kemal Paşa ile yakın ilişkisine ve bu döneme dair gözlemlerine de yer veriliyor.
Bir Ailenin Özlemi ve Günlük Yaşamdan Kesitler
Mektuplar yalnızca bir dönemin siyasi tarihine değil, aynı zamanda Yunus Nadi’nin eşine ve çocuklarına olan sevgisine, duyduğu özleme, günlük yaşantısından kesitlere ve yurtdışında gerçekleştirdiği seyahatlerdeki izlenimlerine de ışık tutuyor. Kitapta yer alan arşiv fotoğrafları ise bu anlatıyı daha da zenginleştiriyor.
Torunu Emine Uşaklıgil’in yayına hazırladığı Düşmanı Yendik Nazime! geçmişin ruhunu bugüne taşıyan, tarih ve edebiyat meraklıları için eşsiz bir eser olarak öne çıkıyor. Yunus Nadi’nin kaleminden bir milletin mücadelesini ve bir ailenin derin bağlarını okumak isteyenler için bu kitap kaçırılmayacak bir kaynak.
